【"सायंकाळच्या प्रार्थनेचे महत्व"】

जसे सकाळची विनंती म्हणजे आपण परमेश्वराला दिलेले वचन आहे, त्याचप्रमाणे सायंकाळची प्रार्थना म्हणजे आपण परमेश्वरासमोर सादर केलेले निवेदन आहे. या प्रार्थनेत मानवी जीवनाचा संपूर्ण सार दडलेला आहे. आपल्याला ज्ञात असलेल्या जगापेक्षा अज्ञात जग खूप-खूप मोठं आहे. अगदी आजच्या कॉम्प्युटर सारखं. त्यामध्ये अगणित गोष्टी असतात, पण पासवर्ड वापरल्याशिवाय त्या दिसत नाहीत. अगदी तसेच सायंकाळच्या प्रार्थनेचा पासवर्ड वापरून आपण परमेश्वराशी कनेक्ट होतो. जीवनातील सगळ्या प्रश्नांची उत्तरे, जीवनातील सगळ्या समस्यांचे समाधान, जीवनातील सगळ्या शंकांना पूर्णविराम आणि जीवनातील सगळ्या भयांची समाप्ती जेथे होते ते ठिकाण म्हणजे महानत्यागी बाबा जुमदेवजींनी स्थापन केलेला "मानवधर्म" होय.

सायंकाळची प्रार्थना करणे म्हणजे आत्म्याकडून परमात्म्याकडे, प्रदर्शनाकडून दर्शनाकडे, सकाम कर्माकडून निष्काम कर्माकडे, स्वार्थाकडून परमार्थाकडे आणि वासनेकडून उपासनेकडे जाण्याचे ध्येय मनात जागृत करणे होय. सायंकाळची प्रार्थना आपल्याला शिकविते की, तुम्ही तुमचे चांगले कर्म करत राहा, कुणी दखल घेवो अथवा न घेवो, कुणी तारीफ करो अथवा न करो. जेव्हा सूर्य उगवतो, तेव्हा अर्धे लोक झोपलेले असतात, पण आपण प्रकाश देतोय हे कुणी बघतंय की नाही याची पर्वा तो उगवतांना करीत नाही.

बाबांनी आपल्याला सायंकाळच्या प्रार्थनेत ४ तत्व, ३ शब्द व ५ नियम दिलेले आहेत, यातच मानवधर्माचा उद्देश आहे.

■ ४ तत्व

बाबांनी या ४ तत्वांच्या आधारेच त्या दैवी शक्तीला प्राप्त केलेले आहे. या ४ तत्वांच्या साहाय्याने आपल्या जीवनातील कर्मभोगाला नष्ट करून कर्मयोगाच्या दिशेने वाटचाल करता येते.

बाबांनी २ तत्वे १) परमात्मा एक व २) मरे या जिये भगवत नामपर हे भगवंताला दिले. या २ तत्वाच्या आधाराने बाबांनी समस्त विश्वाचे सूत्र संचालन करणाऱ्या त्या दैवी शक्तीला प्राप्त केले.

मग भगवंताने बाबांना पुढची २ तत्वे दिली. ती म्हणजे ३) दु:खदारी दूर करते हुए उद्धार आणि ४) इच्छा अनुसार भोजन. या २ तत्वाने परमेश्वराने सेवकाला निष्काम कर्मयोग व इच्छापूर्ती दिली. म्हणजे मानवी जीवन जगण्याचा संपूर्ण उद्देशच बाबांनी आपल्याला या ४ तत्वात दिलेला आहे.

१) भगवंत कुठे आहे ?

भगवंताला कसे प्राप्त करायचे ?

आपल्याजवळ त्या कृपेला कसे टिकवून ठेवायचे ?

वरील सर्व प्रश्नांची उत्तरे बाबांनी दिलेल्या पहिल्या २ तत्वात मिळते.

२) माझे दुःख दूर कसे होईल ?

माझी गरिबी कशी दूर होईल ?

मेल्यानंतर मी कुठे जाणार, स्वर्गात की नरकात ?

मी सुख-समाधानाने जीवन जगु शकणार की नाही ?

माझ्या सर्व इच्छा पूर्ण होऊन माझा उद्देश साध्य होईल काय ?

पहिल्या २ तत्वांचे पालन झाले की मग या प्रश्नांची उत्तरे सेवकाला मिळतात.

म्हणजे पहिले २ तत्व म्हणजे "कर्म".

नंतरची २ तत्वे म्हणजे त्या कर्माचे "योग किंवा फळ".

■ ३ शब्द

जीवन जगणे हि एक कला आहे. या कलेचा मुख्य पैलू म्हणजे सुंदर आणि सुरेख विचारांचा फुलोरा मनात सातत्याने फुलवत ठेवणे हा होय.

तर सेवकांनो...

आपल्या मनात सुंदर आणि सुरेख विचार कसे येतील???

बाबांनी दिलेल्या ३ शब्दाने वागले कि आपले विचार चांगले होतात. विचार चांगले झाले की, आपल्या आकारातील विकार बाहेर पडतात आणि आपल्या आचारात सुधारणा होते.

मनुष्याचा खरा गौरव त्यांच्या विचारांतच असतो, म्हणुन सेवकांनी सदैव असे प्रयत्न करावे कि, आपले विचार चांगले होतील. बाबांनी आपल्याला भगवंतगुणाचे ३ शब्द दिले आहेत. आपण परमेश्वराला कधीही आकारामध्ये पाहिलेले नाही. कारण परमेश्वर निराकार आहे, त्याला रंग नाही व रूप नाही. बाबा पण मार्गदर्शनाद्वारे नेहमी म्हणायचे की, भगवंत दिसत नाही, तर त्याचे गुण दिसतात. तर या ३ शब्दांमुळे आपण परमेश्वराला जाणुन घेऊ शकतो. जो मानव सत्य, मर्यादा, प्रेमाचे आचरण आपल्या जीवनात करतो, तो मानवच परमेश्वर स्वरूप आहे, म्हणूनच आपण भगवंत आणि बाबा नंतर सत्य, मर्यादा, प्रेम कायम करणाऱ्या मानवधर्माची जय म्हणतो.

■ ५ नियम

बाबांनी दिलेले ५ नियम म्हणजे आदर्श मानवी जीवन जगण्याची एक युक्ती आहे. या ५ नियमांचे पालन केल्यास सेवकांची गृहस्थी उंच येते व प्रपंचातील आपल्या इच्छा-आकांक्षा व उद्देश साध्य करता येतो.

पापाच्या पैशातून पुण्याची खरेदी करता येत नाही, म्हणून आडमार्गाने पैसे न कमावता बाबांनी सांगितलेल्या सरळ मार्गाने कष्ट करून जो सुखाचे २ घास खातो, तो खरा समाधानी. या जगात "समाधान" हेच सर्वात मोठे धन आहे, हे बाबांनी सांगितलेले आहे.

आपण केलेल्या तत्व, शब्द, नियमांच्या आचरणाची कुणी दखल घेतली नाही, तरी हरकत नाही पण त्या परमेश्वराकडे ती दखल नक्कीच घेतली जाते आणि आपल्या चांगल्या कर्माचे फळ आपल्याला मिळतेच याबद्दल सर्व सेवकांनी खात्री बाळगून कर्म करायला हवे.

आपण पेरलेल्या कर्माचं जेव्हा एक मोठं झाड होतं आणि ते झाड आपल्याला कर्माचं फळ द्यायला लागतं तेव्हा ते फळ गोड असो की कडू खावंच लागतं, याची जाणीव ठेवून सेवकांनी आपल्या जीवनात आचरण करावे अशी सुंदर शिकवण सायंकाळच्या प्रार्थनेतून मिळते.

काही चुकले असल्यास क्षमा करावी.

■ लेखन :- रवि नारायणजी मेश्राम

■ पत्ता :- बी-५२, शिवछत्रपती नगर, कामठी, जि. नागपूर

■ सेवक नंबर :- ४०५४

■ परमपूज्य परमात्मा एक सेवक मंडळ, वर्धमान नगर, नागपूर

◆ सोशल मीडिया प्रकाशन : Parmatma Ek News & Info