[ १२ वर्षानंतर येणाऱ्या ४१ दिवसाच्या शुद्धीकरणाच्या त्यागाच्या कार्याचे महत्त्व]

बाबांनी स्थापन केलेला हा परमात्मा एक मानवधर्म म्हणजे हिंदु धर्माचाच एक सुधारित स्वरूप आहे. महानत्यागी बाबा जुमदेवजींनी कुठेही झाडा-माडात, निर्जन स्थळी किंवा डोंगर, पर्वतावर जाऊन परमेश्वराची प्राप्ती केलेली नाही. तर त्यांनी गृहस्थीमध्ये राहूनच त्या परमेश्वराची प्राप्ती केली. जे कार्य असंख्य जपी-तपी, साधू-संत करू शकले नाहीत ते बाबांनी करून दाखविले. आधी परमेश्वराला प्राप्त करायचे म्हटले तर त्या व्यक्तीला निर्जन स्थळी किंवा पर्वतावर जाऊन गृहस्थी जीवनाचा त्याग करून १२ वर्षे तप करावे लागत असे व तेव्हा कुठे परमेश्वराची प्राप्ती होत असे. याबद्दल पुराणांमध्ये माहिती दिलेली आहे. पण बाबांनी गृहस्थी जीवनात राहून व प्रापंचिक कर्तव्ये पूर्ण करून आपल्या घरीच परमेश्वराला प्राप्त केले. म्हणजे बाबांनी "प्रपंच साधून परमार्थ" केला.

*ज्याने गृहस्थी जीवनात राहूनही आपल्या इच्छेवर विजय मिळविला त्याला जंगलात, झाडा-माडात, पर्वतावर, निर्जन स्थळी जाऊन तप करण्याची आवश्यकता नाही व जो आपल्यावर मनावर ताबा मिळवू शकला नाही, त्याने निर्जन स्थळी जाऊन तप करूनही काही अर्थ नाही, हे बाबांनी सिद्ध करून दाखविले.*

प्रत्येकाच्या आयुष्यात बालपण, युवावस्था व वार्धक्य असे ३ महत्वाचे टप्पे असतात. त्याचप्रमाणे आपल्या परमात्मा एक मार्गात प्रत्येक १२ वर्षाने हे टप्पे येत असतात. प्रत्येकाच्या जीवनात त्यागाला खूप जास्त महत्व आहे. प्रत्येक १२ वर्षाने येणारा हा टप्पा म्हणजे पुन्हा नव्या उमेदीने, विश्वासाने व उत्साहाने नवीन सुरुवात. १२ वर्षानंतरचे त्यागाचे कार्य म्हणजे शुद्धीकरणाचे कार्य. आजपर्यंत केलेल्या वाईट विचारांचे व मनाचे शुद्धीकरण होऊन पुन्हा नव्याने नविन जीवनाला सुरुवात करणे.

ज्या प्रमाणे आपल्यावर बालवयात झालेल्या चांगल्या संस्काराचा परिणाम तारुण्यात दिसून येतो, त्याचप्रमाणे प्रत्येक १२ वर्षाने सेवकांच्या ध्येयाची समीक्षा होते व आपले ध्येय जर डगमगले असतील तर या १२ वर्षाने येणाऱ्या त्यागाच्या कार्यात पुन्हा "एक चित्त, एक लक्ष, एक भगवान" असे प्रस्थापित होतात. म्हणून दर १२ वर्षाने आपले ध्येय पुन्हा परमेश्वराप्रति एकाग्र व्हावे व सेवकांमध्ये सदैव त्यागमय वृत्ती जागृत राहावी या हेतूने हे १२ वर्षानंतरचे त्यागाचे कार्य असतात.

सेवकांनी त्यागमय जीवन जगणे फार गरजेचे आहे, कारण बाबांनी त्यागातूनच या परमेश्वराला प्राप्त केले व त्यागमय वृत्तीनेच आपल्याजवळ आयुष्यभर त्या दैवी शक्तीला टिकवून ठेवले. आजही ही भगवत कृपा बाबा गेल्यानंतरही सर्व सेवकांजवळ आहे व तितकीच प्रभावी आहे, हे फक्त बाबांनी केलेल्या त्यागामुळेच.

आपल्या जीवनामध्ये सामंजस्य व सहकार्याची भावना हे माणुसकीचे एक रूप आहे. शिवाय माणुसकीची जपवणूक केल्यामुळेच आपण इतर प्राण्यांपेक्षा वेगळे ठरतो. ही माणुसकीची जपवणूक करायची संधी प्रत्येक सेवकांच्या जीवनात दर १२ वर्षाने येत असते. कधी-कधी पुढे जाण्याच्या स्पर्धेत धोका, कपट, देखाव्याचा आसरा आपण घेतो. खरे तर हे सर्व काम आपण आपल्या आनंदासाठी करत असतो, पण इतके करूनही शेवटी आपल्या पदरात दु:खच येते. कारण आपले कर्म वाईट असतात आणि तो रस्ता चुकीचा असतो. म्हणून सेवकांना पुन्हा कर्मयोगाच्या वाटेवर नेण्याकरिता हे १२ वर्षानंतर येणारे त्यागाचे कार्य असते. त्यागामुळे सेवकांच्या मनातील कर्तेपणाची भावना संपुष्टात येऊन "मी" पणा नाहीसा होतो. त्याच्यातील "मी" पणा नाहीसा झाला, तोच उत्तम प्रकारे दुःखी लोकांची सेवा करू शकतो. हा "मी" पणा नष्ट करण्यासाठीच प्रत्येक १२ वर्षाने त्यागाचे कार्य पक्क्या सेवकाला करायचे असतात.

मानव सर्व सहन करतो, कितीही संकटे, दुःख आली तरी सर्व सहन करण्याची शक्ती मानवात आहे, पण आपल्या मनात परमेश्वराविषयी दृढ विश्वास निर्माण होऊन प्रत्येक संकटात त्याच्याशी लढण्याकरिता सामर्थ्य या १२ वर्षानंतर येणाऱ्या त्यागाच्या कार्यामुळे मिळते.

मानवाच्या स्वयंस्फूर्तीच्या व आनंदाच्या शोधासाठी सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे "आत्मसंवाद". हा आत्मसंवाद त्यागाने करता येतो. आपल्या मनावर ताबा मिळविणे म्हणजे "त्याग". या त्यागामुळेच मनातील आत्मज्योत जागृत होते व स्वतःच स्वतःशी आत्मसंवाद साधता येतो. हा आत्मसंवाद सेवकांना साधता आला की, आपल्या कर्माची निरपेक्षपणे समीक्षा होते व आपण कुठे चुकत आहोत याची योग्य व खरी माहिती मिळते. या आत्मसंवादामुळे आपल्या आयुष्याला कर्मयोगाची दिशा मिळते. त्यागमय वृत्ती अंगीकारून स्वतःचा शोध आपण जितका घेत जातो, त्यानुसार जितके स्वतःत बदल घडवितो, तितके आपले आयुष्य अधिक समृद्ध, अधिक अर्थपूर्ण होत जाते. मग तेव्हा ‘समाधान’ नावाचे एक निसटणारे धन हळूहळू आपल्या हाती लागते. हेच "समाधान" म्हणजे मनुष्याच्या आयुष्यातील सर्वात मोठे धन आहे. म्हणून म्हटले आहे, "ज्यांचे त्यागाचे कार्य साधले, त्यांचे जीवन साधले". हेच स्वतःच स्वतःशी आत्मसंवाद साधण्याची नामी संधी म्हणजे १२ वर्षानंतर येणारे त्यागाचे कार्य आहेत.

मानवी मेंदू, त्याचे मन हे विचार करण्यासाठीच बनलेले आहे. ते कार्य ते सतत करतच असते. कुठल्या न कुठल्या दिशेने ते नेहमी विचार करीत असते. आनंदी असण्यासाठी मात्र गरज असते ती या विचारांना योग्य दिशा देण्याची. आणि ही दिशा मिळते त्यागाने. म्हणून हे १२ वर्षानंतर येणाऱ्या त्यागाच्या कार्याने आपल्या विचारांना बाबांच्या शिकवणीनुसार योग्य दिशा देता येते व स्वतःतील अहंकार नष्ट होऊन थेट परमेश्वराशी संपर्क जोडता येतो.

नमस्कार…

लेखन : श्री. रवि नारायणजी मेश्राम, कामठी

सेवक नं. ४०५४

संकलन : Parmatma Ek News & Info